Mae Celfyddydau Ymdrochol yn lansio’i ddigwyddiad mawr cyntaf ym mis Mehefin eleni ym Bradford, Dinas Diwylliant y DU 2025, i ddod â chymuned celfyddydau ymdrochol y DU at ei gilydd.

Y Peth Mawr yw digwyddiad tair diwrnod a gynhyrchir gan Crossover Labs, yn dechrau gyda digwyddiad agoriadol nos Lun 9fed o Fehefin, ac yn dod ag artistiaid, cynhyrchwyr, technolegwyr ac ymchwilwyr ynghyd â lleoliadau, dosbarthwyr, curaduron a chyllidwyr o’r DU a thu hwnt i archwilio dyfodol y celfyddydau ymdrochol.

Mae hwn yn gasgliad blynyddol newydd lle gall y rhai sy’n gweithio yn y celfyddydau ymdrochol – waeth pa gam y maent arni yn eu taith – ddod at ei gilydd i gysylltu, meithrin syniadau newydd a gwthio ffiniau eu gwaith.

Bydd y rhaglen yn rhedeg rhwng 9–11 Mehefin ac yn cynnwys sgyrsiau ysbrydoledig, gweithdai ymarferol, perfformiadau byw, cyhoeddiadau arbennig a chyfleoedd cydweithio. Gyda dros 40 sesiwn ar draws 13 lleoliad yn y ddinas, yn ogystal â digwyddiadau cymdeithasol a pherfformiadau, mae Y Peth Mawr yn cynnig llwyfan i gysylltu, dysgu ac esblygu.

Dywedodd Verity McIntosh, Prif Ymchwilydd ac Cyfarwyddwr Immersive Arts, ac Athro Cysylltiol mewn Realiti Rhithwir ac Estynedig ym Mhrifysgol UWE Bryste:

“Un o’n nodau ar gyfer Celfyddydau Ymdrochol yw adeiladu cymuned gelfyddydau ymdrochol sy’n fwy cysylltiedig, cynhwysol a hygyrch ar draws y DU – a dyma’n union pam y crëwyd Y Peth Mawr.

Mae’r digwyddiad hwn ar gyfer unrhyw un sy’n siapio dyfodol y celfyddydau ymdrochol. P’un a ydych chi’n newydd sbon neu’n artist, cynhyrchydd neu dechnolegydd profiadol – mae Y Peth Mawr ar eich cyfer chi.”

Uchafbwyntiau’r rhaglen yn cynnwys:

Archifo ac Ail-ddychmygu: Ymunwch ag ymchwilwyr, artistiaid a churaduron gan gynnwys Tosin Olufon, Abira Hussein, Avinash Kumar a Helen Starr, wrth iddynt archwilio sut mae technoleg ymdrochol yn cael ei defnyddio i ail-gymysgu cof diwylliannol ac i roi bywyd newydd i archifau.

New Level Unlocked – Ail-raglennu Realiti trwy Ddychymyg: Mewn anerchiad gan Karen Palmer – ‘Storyteller from the Future’ ac artist XR sydd wedi ennill gwobrau – cawn ein gwahodd i ddatgloi lefel newydd o greadigrwydd lle mae dychymyg yn dod yn seilwaith, a naratif yn dod yn god.

Ble mae’r Beirniaid? Mae beirniadaeth weithiau’n brifo, ond mae’n hanfodol ar gyfer lledaenu syniadau newydd. Ble mae’r beirniaid ar gyfer celfyddydau ymdrochol, a sut gallai sylw poblogaidd wella? Clywch y panel dan gadeiryddiaeth Adrian Hon.

Hygyrchedd sy’n Tanio Creadigrwydd: Mewn sesiwn dan gadeiryddiaeth Jo Verrent (Unlimited), bydd tri artist – Nikki Watson, Sacha Wares a Joseph Wilk – yn rhannu sut mae dylunio cydraddol yn rhan greiddiol o’u hymarfer ac wedi bod o fudd creadigol iddynt.

Gweithdai Ymarferol: Gweithdai gan artistiaid fydd yn cyflwyno’r dull o feddwl yn ogystal â’r offer ei hun, gan gynnwys: Creative Microphone Listening, Blender AR Flow, ac Intro to Cynamic VFX in Unity.

Perfformiadau Byw:

Ancestors gan Smartphone Orchestra: Tynnwch hunlun a byddwch yn hen, hen daid neu fam-gu i ddynoliaeth 200 mlynedd yn y dyfodol. Profiad grŵp rhyngweithiol a theimladwy sy’n cysylltu’r cyfranogwyr â chenedlaethau’r dyfodol.

Robo Bingo gan Foxdog Studios: Bingo’n cwrdd â thechnoleg. Ymunwch â Lloyd a Pete, ymgynghorwyr TG mewn sioe ryngweithiol i fewnblygion. Disgwyliwch robotiaid, comedi a llanast – gyda ffon wedi’i gwefru wrth law!

Dywedodd Tom Millen, Cyfarwyddwr Crossover Labs:

“Mae’r ffurf gelfyddydol ymdrochol yn aeddfedu. Mae corff gwaith cynyddol yn dod gan artistiaid anhygoel sy’n defnyddio technoleg i roi asiantaeth i gynulleidfaoedd. Ond mae’r ffurf hon o gelf o hyd yn dueddol o gael ei segmateiddio gan ffurfiau sefydledig (ffilm, celf gyfoes, theatr, dawns, gemau).

Mae angen canolbwynt arni – man i artistiaid ymdrochol gwrdd, ysbrydoli ei gilydd a datblygu gyda’i gilydd. Dyna’n union yw Y Peth Mawr.”

Mae Y Peth Mawr yn rhan o raglen Celfyddydau Ymdrochol, ac fe’i cyflwynir mewn partneriaeth â Bradford 2025 UK City of Culture a Bradford Producing Hub.

Tocynnau ar gael drwy Eventive: